A. van der Moer schreef een boek met de titel: Uitreis rond de Kaap. De Titel van deze log is op de titel van zijn boek gebasseerd. Uitreis rond de knaap is mijn uitreis naar de knaap die mijn oma een dochter schonk.
Ik zal een jaar of 19, misschien 20, zijn geweest toen ik voor t eerst op zoek ging naar de herkomst van mijn moeder. Ten tijde van dit schijven ben ik 33, dus zo'n 13 jaar geleden startte mijn zoektocht naar de man die mijn opa, de vader van mijn moeder, is.
Er deden vele verhalen de ronde over wie de vader van mijn moeder kon zijn. Enkele verhalen waren:
Het was de knecht die meehielp op de boerderij
Het was een Canadees die was gesneuveld in de oorlog
Het was haar broer die zich in meisje had vergist
Sterke verhalen, dat waren het wel. Veelal werd mijn oma afgeschilderd als een vrouw die niet zo "netjes"was. Omdat iedereen zo geheimzinnig deed over de herkomst van mijn moeder, ging ik zelf ook de gekste dingen denken. Was ze misschien verkracht?of was mijn oma misschien een hoer? betrof het hier een geval van incest? Er moest wel iets "ergs" mee zijn, want waarom doet men anders zo geheimzinnig? Als ik familieleden aansprak en vroeg naar de vader van mijn moeder, dan kreeg ik steevast te horen:"Laat het rusten"of "als je gaat roeren in de stront dan zal deze nog meer gaan stinken."
Maar de beweringen hierboven klopten ook van geen kant!
De knecht was het niet want er was even geen boerderij meer, want die was tot de grond toe afgefikt!
Een, in de oorlog, gesneuvelde Canadees had wel gekund als mijn moeder niet in november 1946 was verwekt om in juli 1947 te wereld te komen. Er was dus helemaal geen oorlog meer!
Het broertje is een stuk jonger dan mijn oma, bovendien zal het wel raar zijn: Broer en zus....
Maar goed, het was een mogelijkheid.....je weet t maar nooit immers.
Een aantal familieleden wist écht niet wie de vader was, maar had wel eens iets gehoord. Om mij toch verder te helpen gaf men dan een naam met een vage omschrijving waar die iemand, die mij mogelijk meer zou kunnen vertellen, zou kunnen wonen.
Ik legde contacten met buren als ik iemand niet kon vinden om zo via een omweg toch aan informatie te komen. Brutaal als ik was op die leeftijd zette ik mensen voor t blok om meer te weten te komen over mijn herkomst. Als mensen niet bereidt waren om mij verder te helpen dat stelde ik hen de volgende vraag:"Dus ik moet maar aannemen dat de broer van mijn oma ook mijn opa is?"Is dát dan niet een groot schandaal? Wat het was weet ik niet, maar mensen sloegen altijd dicht bij deze woorden. Zal het dan toch waar zijn? Dan ben ik wel van een zwak geslacht. Hoe zat dat ook alweer als broer en zus......mwah, ik geloof het niet zo. Is wel heel gemakkelijk gedacht allemaal. Toch maar eens contact opnemen met dat broertje van mijn oma, de 7 jaar jongere Harm.
De beste man luste graag een borreltje en tijdens mijn bezoek aan hem, kon er dan ook geen touw aan vastknopen waar hij het allemaal over had.
Mijn gedachten draaiden op volle toeren: Zal hij drinken omdat hij er verdriet van heeft dat zijn zus is overleden en mijn moeder zijn dochter is? Hij had het over een liefde die niet mocht en dat hij daarom nog altijd vrijgezel was.... Betrof het hier mijn oma? tjah, je haalt je de gekste dingen in je hoofd door al dat rare en geheimzinnige gedoe van die mensen die denken te weten wat het beste is voor mijn moeder en mij! Ik kwam simpelweg niet verder en moest even gas terug nemen.
Er gingen jaren voorbij waarin periodes van actief zoeken zich afwisselden met periodes waarin ik niets deed. Toen ik januari van dit jaar verhuisde van een nieuwbouwwijk in Assen, naar een vrijstaande woning in een klein drents dorpje met de naam Gieterveen, gebeurde er "iets"waardoor ik actiever werd dan ik ooit geweest was. Het was nu of nooit! En in zo'n geval ga ik altijd voor "NU!"
Oma Mensing
( Jantiena Mensing )
Grolloo 26-12-1920 / Assen 18-03-1960
Ik begon mijn zoektocht opnieuw bij de , inmiddels, 93 jarige zus van mijn oma. Ik weet dat zij de waarheid kent en zij weet dat ik dat weet. Jaren geleden liep het spoor hier dood omdat haar dochter mijn moeder bedreigde. Als ik doorging met zoeken, dan raakte haar moeder helemaal van slag en daarom moest het stoppen. Zo niet dan zal ze mijn moeder iets aandoen.
Persoonlijk kan zo'n opmerking mij de R**t roesten. Maar goed, mijn moeder vond het wel heel erg en besloot ermee te stoppen. Uit respect voor mijn moeder ontliep ik deze vrouw, ondanks mijn gevoel dat ze veel meer wist.
Maar dit keer besloot ik het anders aan te pakken.
Ik maakte geen afspraak, maar besloot gewoon onverwachts naar deze oude vrouw toe te gaan. Dat de vrouw van slag zou raken, dat boeide me niet. In mijn wereld verdienen mensen die alleen aan hun eigen emoties denken geen medeleven. Er was niemand met het vermogen om eens stil te staan bij de gevoelens van een vrouw die als 12 jarig meisje alle veiligheid zag vervliegen en vervolgens de rest van haar leven bij niemand terrecht kon met vragen over haar bestaan. Laat staan om over haar gevoelens te praten met betrekking tot dit onderwerp!
En zo vertrok ik op 7 mei 2007 naar Assen.
Voor de zekerheid nam ik onze, toch al gedeukte, peugot 206 mee. De Barchetta zette ik in de garage. Mocht iemand het toch in zijn hoofd halen om naar mijn huis te gaan, dan kon daar in ieder geval niets mee gebeuren. Mijn trots.
Ik draaide de straat in, zocht nummer 32, parkeerde de auto in een parkeerhaven schuin voor de deur en liep naar de voordeur. Als reaktie op de bel ging de voordeur open. Een enorme bril met daarachter een klein mager vrouwtje deed open. Kom je breud Smeern? Ik boog me iets voorover een zei: Nee, tante ge, ik kom u vragen om foto's van mijn oma. "o. dach dat ie de hulp waarn" Ik zei dat ze dan vast wel zo zou komen en herhaalde mijn vraag om foto's in de hoop om zo een ingang te krijgen tot de brandende vraag wie mijn opa is. Ze hield haar schouders op en zei kort "Nee."
Ik moet haar verbaasd hebben aangekeken. wilde ze me écht geen foto's van mijn oma laten zien zodat ik deze kon kopieren? "Nee!"herhaalde ze.
hmmm......boeiend dit. Vreemde vrouw.
Waarom mocht ik geen foto's? ik heb helemaal niets van mijn oma, zelfs mijn moeder heeft maar 1 foto van haar moeder. Een antwoord kreeg ik niet. Deze vrouw was gewend om een "nee"te geven zonder onderbouwing. Ik, 60 jaar jonger, accepteerde alleen een "nee"als iemand die nee ook goed kon onderbouwen. En hoewel ik zelf ook wel tegen mijn kinderen zeg dat een nee, nee is omdat ik het zeg, ging haar antwoord in dit geval, er bij mij niet in.
Ik vroeg haar nogmaals om uitleg, maar die heb ik nooit gekregen. Op haar:"ik doe de deur dicht hoor"antwoorde ik brutaal dat ze dat vooral moest doen, maar dat ze dan wel de godsganse tijd de bel zou blijven horen. Ze aarzelde. "Snotaap" hoorde ik haar mompelen. Inwendig moest ik lachen. Zou ik later ook zo'n tang worden? 't was wel een tang met een eigen en vooral sterke wil.... Ik vroeg haar wat ze zei. Ze deed de deur verder open uit angst dat ik op de bel zou drukken en dat het akelige harde geluid de buren zou attenderen. Ze herhaalde het niet en keek schuchter de straat in.
Ze vroeg me wat ik van haar wilde. Omdat ik al doorhad dat ik die foto's toch niet kreeg en mijn tijd hier stond te verdoen, vroeg ik haar recht op de man af wie mijn opa is.
Een verschrikte blik volgde en de deur zwaaide dicht. Door het bewerkte glas zag ik haar hand nog rusten op de deurklink. Ik opende de brievenbus en zocht met mijn ogen haar gezicht. Ze keek me aan en deed de deur toch maar weer open met de woorden:"niet gaan schreeuwen." Ik antwoorde dat ik niet hoefde te schreeuwen als zij mij vertelde wie mijn opa is. Ze schudde haar hoofd. "nee."
Jah, dat nee dat ken ik nou wel. ik werd het een beetje zat :"Kom op, wie is mijn opa!"herhaalde ik met luide stem. Ze keek de straat in of iemand mij had gehoord. Er fietste een vrouw voorbij. Ik schreeuwde de vrouw toe: "Deze oude vrouw weet wie mijn opa is,maar wil mij niet vertellen WIE het is. Wat vind u een schandaal? Het feit dat een meisje een kind krijgt zonder getrouwd te zijn, of het feit dat een vrouw die weet wie de vader is, het niet wil zeggen?" De fietser antwoorde:"Dat laatste!, we leven in 2007!" Ik keek naar tante ge die de deur inmiddels op een kier had gedaan en er zelf achter verscholen stond. Toen de fietser de straat uit was ging de deur weer open en tuurde ze de straat weer door. Ik stapte opzij zodat ze het beter kon zien en wachte af wat ze nu zou doen. De straat was leeg maar wat ze niet zag waren de buren die voor de ramen stonden te kijken.
"Wat wil je nou van me?" vroeg ze.
"lijkt me duidelijk, is het niet? ik wil weten wie mijn opa is en mijn moeder wil weten wie haar vader is" "Ik weet het niet" zei ze. Waarop ik weer antwoorde: "ik weet dat u het weet en dat weet u." Ze knikte. Beseffend dat ik niet van plan was om op te geven. Ik stond daar nu bijna dik een uur buiten. ineens uit het niets zei ze:'Ga weg!" Nu was het mijn beurt:"nee!" (heerlijk!) "waarom niet?"vroeg ze. "Omdat ik het zeg!"zei ik met een stalen gezicht.
Ik zag hoe haar bovenlip haar gebit omklemde. Wat dacht ze nu? Ik kreeg geen hoogte van deze oude verbitterde vrouw die wel heel goed geheimen kon bewaren. Waarom wilde ze het niet zeggen? Wat had ze mijn oma beloofd? Hoe groot is het schandaal rondom het bestaan van mijn moeder? Weer ging de deur dicht. Dit keer liep ze wel weg van de deur.
-------------------------------------------------------------------------------------
"Best zielig hoor janice" hoor ik mijn moeder door de telefoon zeggen.
"Doe je wel een beetje voorzichtig met d'r? ze is wel al 93 hoor!"
In gedachten trek ik mijn muurtje nog iets verder op. Tot net boven mijn hoofd.
Zo kan ik er zeker niet meer overheen kijken. Als ik mij nu ga inleven in anderen, dan zal ik nooit het antwoord krijgen. Ik MOET doorzetten nu.
"Wat ga je nu doen"klinkt de stem van mijn moeder weer.
Met 1 hand aan het stuur draai ik de krappe bocht naar links door.
Mam, ik moet hangen, ik mag niet bellen en rijden tegelijk. Ik bel je zo even weer.
Nog geen 2 minuten later draai ik de auto het terrein op van mijn vroegere werk.
Als ik stil sta pak ik mijn mobiel en druk ik het nummer van mijn ouders in.
Mijn moeder neemt op.
"Waar ben je nu?"klinkt het.
"Ik sta voor het bejaardentehuis waar de laatste vrouw van je stiefvader woont. "Antwoord ik.
Als ze vraagt wat ik daar ga doen antwoord ik dat ik hoop ergens nog wat foto's te vinden van mijn oma en ook van mijn moeder toen ze nog klein was. En wie weet kan deze mevrouw mij toch nog het een en ander vertellen omdat haar laatste man haar misschien ook wat dingen uit het verleden heeft verteld.
De automatische schuifdeuren glijden open als ik kom aanlopen.
Ik vraag de receptie naar de kamer van mevrouw Odding en loop vervolgens de 4 trappen op omdat de lift het niet doet. Jaren geleden, toen ik er nog werkte, had die lift ook al kuren. Hebben ze dat nou nog niet opgelost? Als ik boven ben loop ik de lange hal in. Op het naambordje bij kamer 212 staat de naam: Odding-Kort. Ik bel aan en wacht af. Het blijft stil aan de andere kant van de deur. Ik bel nog eens....Niemand. Ik loop de lange hal weer door naar het trappenhuis en loop de 4 trappen weer naar beneden. De receptioniste vraagt of ze een bericht moet achterlaten. Ik antwoord dat ik later nog wel eens terug kom en loop vervolgens het gebouw weer uit, de parkeerplaats op, naar mijn auto.
Als ik in de auto stap zie ik mijn mobiel nog op de bijrijders stoel liggen. Ik klap het open en zie dat ik een oproep heb gemist. "Thuis" laat het scherm lezen. Ik kijk om me heen naar het kille stenen gebouw. "Thuis" zeg ik in mezelf en draai het nummer wat mij zal verbinden met mijn thuis. Mijn man neemt op:"Waar hang jij uit?" Ik vraag hem wat "thuis"voor hem betekend.
Hij snapt me niet. "Thuis? dat is hier." Zo typisch mijn man besef ik. Hij is niet zo filosofisch en vindt al snel dat ik te diep denk, dus ik besluit hem maar niet lastig te vallen met de achterliggende gedachte van het woord "Thuis."
Ik antwoord: "Assen." Nu is hij helemaal de draad kwijt. Thuis is Assen? Ik antwoord dat dat wel klopt, maar dat ik dat niet bedoel. Ik bén in Assen en op zoek naar mijn opa.
Na het verbreken van de verbinding kijk ik de lange straat in. Mijn auto staat nog steeds op de parkeerplaats bij het bejaardentehuis. Aan het eind van die straat naar rechts, daar woont tante ge... Ik start de auto en rij de lange straat in. Aan het eind van de lange weg draai ik naar rechts.
Vertwijfeld gaat de deur open. Ze zucht.
Even lijkt het erop dat ze mij zo zat is dat ze het gaat vertellen.
Helaas deed haar toch iets besluiten dat ze haar mond stijf dicht hield.
Ik heb besloten dat ik, als het moet, de hele middag bij haar op de stoep verblijf.
Angstig kijkt ze me aan als de buurvrouw naar buiten komt om, zogenaamd, haar plantjes water te geven. Uit de gieter komt namelijk geen druppel water. Met schaamrood op de kaken kijkt ze mijn kant op. Ik knik vriendelijk. Tante Ge sluit de deur, maar blijft er wel achter staan. Ik trek mijn wenkbrauwen op. "Wil ze het niet zeggen?"vraagt de buurvrouw. Ik schud mijn hoofd en leg kort uit wat er aan de hand is. De buurvrouw, eveneens een oudere dame, maar meer van deze tijd, vindt het onmenselijk en begrijpt mijn aanhoudenheid heel goed.
Het is een vreemde vrouw, vindt ze. Maar zelf is ze een geboren en getogen Assenaar en wil mij wel helpen als ik de naam van oma vertel.
Ik vertel haar dat mijn oma Jantiena Mensing heet en is geboren in Grolloo, dat ze getrouwd was met Berend Odding en totaal 7 kinderen had.
Ze kende wel de familie Odding van naam, die woonden aan de Resedastraat....
Ik beaam dat dit mijn familie is. Helaas wist zij niet beter dat alle kinderen van hem waren.
Helaas....
Als de buurvrouw naar binnen gaat, gaat de deur van tante Ge weer open.
Ik vraag haar of Berend Odding misschien toch de echte vader van mijn moeder is.
Ze knikt nee. o.k. dat is in ieder geval al wat!!!!!
Ik ga door: Is het ome Harm dan? Nu zegt ze niets. geen nee en geen ja.
hmmmm....was het toch broer en zus?
Om te testen vraag ik nogmaals of Berend Odding mijn opa is. Weer een nee.
Dan is het dus ome Harm is mijn conclusie.
Ze kijkt me zwijgend aan. Ik zucht en vraag me af wat ik hier nu mee moet.
Eigenlijk heb ik t hier wel gezien, inmiddels ben ik alweer ruim een uur, 3 paar nieuwsgierige buren van tante Ge en veel frustraties verder. Het is mij duidelijk dat uiterlijke schijn hoog in het vaandel staat van deze vrouw. Steeds als "het schandaal"aan de orde komt, sluit ze de deur.
Bang dat de hele buurt straks weet dat haar zusje een voorkind had. Ik besluit het op te geven en ome Harm nog even een bezoek te brengen.
Ik beloof haar dat ik morgen weer kom en stoepkrijt meeneem om op haar stoep te schrijven dat zij weet wie mijn opa is, maar dat ze het niet wil zeggen. Van mijn moeder mocht ik namelijk niet met lipstick op de ramen van tante Ge schrijven omdat dat er niet goed af wil.
Net op het moment dat ik met 1 been in de auto sta, zie ik achter mij een rode auto aankomen.
Een grijze pinnige vrouw stapt uit. Ik vermoed dat dit de nicht is die mijn moeder bedreigde en dat ze is gebeld door tante Ge.
Ik blijf kijken waar ze naartoe loopt en als ze richting het tuinpad van tante Ge loopt stap ik mijn auto toch maar weer uit en loop haar achterna.
Bij de deur vraag ik of ze de dochter is van tante Ge. Ze beaamd dit en kijkt mij onderzoekend aan. Als ze aan mijn uiterlijk probeert op te maken of ik familie ben, dan kan ze lang zoeken naar kenmerken. Ik lijk in geen enkel opzicht op een Mensing. Ik steek beleefd mijn hand uit en stel mij voor als Janice, de dochter van Thea Odding, ofterwijl Jantiena Mensing. Ze weet even niet waar ze moet kijken als ik haar vraag of zij 10 jaar geleden mijn moeder heeft bedreigd.
Ze antwoordt dat zij dat niet kon zijn geweest, ondertussen mijn blik ontwijkend. Ik weet wel beter, maar speel haar spelletje mee. Vriendelijk ga ik verder:" o, dan is het goed, want ik ben namelijk niet van plan om mij te laten bedreigen."en met enige humor, maar wel met een serieuze ondertoon: " Als er gedreigd wordt, dan doe ik dat. Zoals met dat stoepkrijt. En ik laat het niet bij dreigen alleen." Om vervolgens op serieuze toon verder te gaan : "Bovendien vind ik dreigen met fysiek geweld nogal een domme actie."
Was ze op de hoogte van een regel die in de vechtsport nogal wordt ingepeperd? Namelijk dat je nooit je tegenstander moet onderschatten?
Nee, dat was ze niet, maar ik had wel een punt inderdaad.
Ik vroeg haar wat ze zelf nog wist van vroeger.
Wist zij waar de boerderij stond waarin mijn overgroot ouders met hun kinderen woonden?
Kon zij mij vertellen waar mijn moeder was geboren?
Had zij dan misschien foto's van vroeger? En misschien kon zij me dan ook vertellen waarom mijn moeder vlak na haar geboorte met haar moeder bij tante Ge en Oom Evert in huis woonden? Wat was er mis met mijn moeder? waarom heeft ze zo'n raar litteken op haar linkerarm? en waarom werden er zuurstofflessen gebracht en weer gehaald door het rode kruis? Wat hing er boven haar wiegje? en vooral:"Wie is de vader van mijn moeder."
Haar antwoord was als volgt:" ik weet helemaal niets eigenlijk. Ik vraag mij vooral af waarom jullie niet eerder op zoek zijn gegaan naar haar vader en waarom dat nu nog moet worden opgerakeld Wat denken jullie ermee te bereiken, het heeft toch geen toegevoegde waarde om te weten wie je vader is?"
O.K. Dat was mijn gevoelige snaar. Nu ging ze toch echt te ver!
Rustig, maar wel mijn woede inhoudend, zei dat ik al lang aan het zoeken ben, maar dat ik niet verder mocht omdat een dochter van tante Ge, zij dus, wel degelijk mijn moeder had bedreigd met fysiek geweld. Maar ik was nooit gestopt met zoeken. nee, uit respect voor mijn moeder liet ik hen met rust. Maar nu had het allemaal wel lang genoeg geduurd vond ik en daarom besloot ik om, zonder mijn moeders medeweten, tante Ge op te zoeken. Weet zij hoe het is om je een bastaard te voelen? kan zij zich voorstellen hoe het is als je niet weet wie je vader is? Niet voor niets zijn er programma's als spoorloos en is er op internet veel te vinden over mensen en hun zoektocht. Niet voor niets mag een spermadonor tegenwoordig niet meer annoniem zijn!
Mijn relaas ging door, ze kreeg er geen speld tussen:
Even voor de duidelijkheid:"Voor jou heb ik geen greintje respect! Zeker niet omdat je er niet eens vooruit durft te komen dat je 10 jaar geleden zelf de zoektocht hebt geblokkeerd door telefonisch (hoe laf!) te dreigen. En dan durf je nu met zo'n opmerking te komen? Het spijt me verschrikkelijk, maar ik schaam mij dat dit soort mensen voorkomen in mijn familie. Dát is pas wat je noemt een groot schandaal!
Ze was even stil en keek me nogal angstig aan.
Mijn woede zakte. Mijn boodschap was duidelijk en zo te zien was hij aangekomen.
"ik ga je niet slaan hoor, dat is tegen mijn principes." zei ik omdat ik misschien toch wel iets te hard had gereageerd. "Ik heb het gewoon helemaal gehad met dat schijnheilige gedoe!" Ze zuchte. "wat wilde je ook alweer weten?"
Op de vraag wie mijn opa was had deze vrouw geen antwoord. Haar moeder wist het vast wel, maar als die had besloten om niets te vertellen, dan deed ze dat ook niet.
Ze zei nog dat ze altijd had gedacht dat Berend Odding de vader van mijn moeder was. Het was een lieve man zei ze. Ik kon het niet laten om te vragen of zij dat echt vond, of dat ook voor haar de regel gold:"Over de doden niets dan goeds" Nee, hij was een goede man en een lieve vader.
Waarop ik haar aanvulde:"die bijna 2 jaar in de gevangenis mocht brommen." Goede vader was dat. 't is maar net wat je onder "lief "verstaat. Zoveel direktheid was ze duidelijk niet gewend.
In welk tijdperk leven deze mensen? En wat is de waarde van het leven als je deze leidt met oogkleppen op en waarbij je geen fouten mag of durft te maken?
Niet mijn keus in ieder geval, maar ieder heeft het recht te leven zoals hij of zij dat wenst, zo ook deze vrouw.
Deze dochter leek best op haar moeder, niet erg open en weinig oprecht. Wat was de waarde van wat ze vertelde? Ik besloot haar maar te laten vertellen en daar de dingen uit te halen die ik nog niet wist en deze op waarheid te toetsen via andere wegen. Wie weet waar ze nog mee komt wat ik niet wist.
Zo vertelde ze dat mijn oma met mijn moeder en Berend Odding, na de geboorte van mijn moeder, een tijdje bij haar vader en moeder hebben ingewoond op de Groningerstraat. Boven de wieg van mijn moeder hing een soort stoomapperaat omdat mijn moeder iets met de luchtwegen had. Daarvoor waren ook de zuurstofflessen. Na een tijdje kreeg het gezin zelf een huis toegewezen in Assen Oost en vertrok het drietal weer. Van Berend Odding wist ze te vertellen dat die man van alles at. Eierschalen tegen boze geesten, Bloembollen omdat ze dat in de oorlog ook aten, papier omdat dat de maag schuurt en meer van dat soort vage dingen.
Maar deze man had ik wel gekend, al was dat niet mijn wens. Dus wat mij betreft was de informatie met betrekking tot Berend Odding zo wel voldoende. Het feit dat deze man in de oorlog een NSBer was zegt wel genoeg over zijn karakter en zo zijn er veel meer dingen die mij de pet te boven gaan.
Nog niet eens zo lang geleden, hij is namelijk nog niet zo lang geleden overleden, stond er in de krant een stuk over een man die zijn geslachtsdelen toonde aan kleine kinderen die aan het spelen waren in camping de Hunze in Gasselte. Deze man "woonde"daar omdat hij zijn huur niet betaalde aan de woningstichting en daarom geen normaal huis meer kon betrekken. We spreken hier over de man die eerder voor "lief" werd betiteld door de dochter van tante Ge. Goddank dat zijn bloed niet door mijn aderen stroomt!
Als mensen het over schandalen hebben, dan is bovenstaande een goed voorbeeld van een écht schandaal. Het feit dat iemand, op de hoogte van dit alles, hem dan ook nog betitelt als "Lief"gaat er bij mij maar moeilijk in als zo iemand een voorkind wel als een schandaal betitelt. Ik zal me erbij neer moeten leggen dat ik zo iemand nooit zal begrijpen.
Eigenlijk wilde ik weg bij deze vrouw. Ik ben nogal een flapuit en straks moeten onschuldige mensen het bezuren omdat ik mijn mond niet kon houden. Ik besloot nog één vraag te stellen en dan weg te gaan. Ik had ergens gehoord dat de boerderij die tot 2x toe tot de grond was afgebrand, nog steeds bestond. Ik wilde graag weten welke boerderij het was.
Hoe de straat heette wist ze niet, wel dat het achter de oude school was in Grolloo en dat er een soort ronding was waarin openslaande deuren zaten. Ik bedankte haar en vertrok.
Een ronding waarin openslaande deuren zaten.......het was gemakkelijker geweest als deze boerderij er eentje was geweest zonder die rondingen. Als je het mij vraagt zijn er teveel boerderijen met zo'n ronding.
-----------------------------------------------------------------------------------
"Hallo,wie is daar?" De stem van ome Harm klonk door de intercom.
"Janice, de dochter van Appie en Thea" antwoorde ik in de hoop dat hij me nog herkende.
Een "Kom maar verder meid" en de deur zoemde open. In dit complex was ik nog niet eerder geweest. Alles was recentelijk verbouwd. Ik zocht de trappen naar de tweede verdieping en volgde de bordjes. Via een portaal kwam ik uit bij een lange gallerij. Halverwege was er een bewoner die nogal van gezelligheid hield zo te zien. Het was het enige huis die zijn entree een beetje had "aangekleed" Een warm onthaal met kleurige perkplantjes. "Vast een vrouw alleen"ging het door me heen. Leuk! zouden meer mensen moeten doen.
Ondertussen vroeg ik me af wat ome Harm van mijn komst zou vinden. Ik had hem eerder die week al aan de telefoon gehad en toen had hij mij toch wel het een ander over vroeger verteld. Ook leuke verhalen. Maar hij had me ook gevraagd om even te bellen als ik wilde langskomen, omdat hij best vaak weg is met zijn scooter. En dat had ik nu dus niet gedaan.
Ik hield stil bij de gezellige deur. Hij stond op een kier. Goh...., die ome Harm!
Uit fatsoen belde ik toch nog maar even aan als teken dat ik er was. ik drukte de deur open terwijl ik nog op de gallerij stond. In de kamer scheen het licht naar binnen wat maakte dat ik alleen een schim zag achter een rollator. Het sprak:"Kom verder" Ik wist even niet goed of dit wel zo'n goed idee was.....
Er schoof een wolk voor de zon en een vriendelijk gezicht keek me aan. Is dit echt een broer van de koude vrouw waar ik eerder deze dag was? Daar had ik geen stap over de drempel mogen zetten in tegenstelling tot hier. Ik nam plaats aan de keukentafel en vertelde dat ik net bij zijn zuster weg kwam. Uit zijn woorden maakte ik op dat de twee elkaar niet zo liggen. Hij was in het verleden enkele keren bij haar aan de deur geweest om een geschil uit te praten, maar zij weigerde om hem te woord te staan.
Ik nam deze man eens goed in mij op.
Wat was hij eigenlijk veranderd in de loop der jaren. Hij zag er veel verzorgder uit en stonk eens niet naar drank. Dronk hij eigenlijk nog wel?
Een paar jaar geleden was hij door een hersenbloeding overvallen, vertelde hij, en sinds die tijd dronk hij niet zoveel meer. Er was een goed gesprek mogelijk en ik ervoer hem als een uiterst behulpzame en vriendelijke man. Dit in tegenstelling tot de vele verhalen die er over hem de ronde deden.
Hij schonk mij een kijkje in zijn jonge jaren, gaf mij adressen door (damn! geen pen en papier!) en vertelde over de persoon die mijn oma was als kind en jonge vrouw. Over zijn verdriet toen ze stierf, maar ook over zijn enige echte liefde die niet mijn oma bleek, maar een meisje uit oude molen waarmee hij zelfs in ondertrouw was, toen bleek dat ze aan 1 man niet genoeg had.
Hij beloofde haar dat hij nooit een ander zal trouwen en heeft zijn belofte gehouden. Het meisje van toen, woont nu in zijn flat. Nog steeds met dezelfde jongen waarmee ze ome Harm had bedonderd.
Ik vroeg hem recht op de man af of hij mijn opa was en gaf daarbij ook de reden op waarom ik dat dacht. Er gingen verhalen de ronde dat hij met zijn zus had geslapen. Hij vroeg zich af hoe mensen dat wisten. Hij had inderdaad met zijn zuster geslapen, maar wat men niet vertelde was dat het hier een bedstee betrof, omdat er ruimtegebrek was in de oude kleine keet waar ze tijdelijk verbleven omdat de boerderij was afgebrand. Hij sliep dus noodgedwongen bij zijn zus en zijn 9 jaar jongere neefje Tinus in bed. Weer een spookverhaal ontkracht.
Ome Harm is dus niet mijn opa, maar wie dan wel? Hij verwees mij naar een welgestelde man, maar wist geen namen. Ik vroeg of hij het echt niet wist, of dat hij het niet mocht zeggen.
Ik kreeg geen antwoord. Achteraf gezien gebruikte hij enkele keren de volgende woorden:"Meid, als je er niet achter kunt komen, laat het dan rusten. Het leven verandert geen ene moer als je weet wie je opa is en je moeder wie haar vader is. Toen merkte ik de woorden:"ene moer" niet op. Wist ik veel!
Enige tijd later verliet ik zijn flat en beloofde ik spoedig terug te komen voor een bezoek.
Aangekomen op de parkeerplaats, stapte ik in de auto en zag ik dat ik meerdere keren was gebeld op mijn mobiel, die ik zoals zo vaak, op de bijrijders stoel had laten liggen. Mijn moeder een keer of 4 en mijn man 11 x.
Ik keek op de klok. Half 7......
Toen ik van huis vertrok was het half 10 in de ochtend!
Ik belde als eerste mijn man om te zeggen dat ik eraan kwam. Hij zat te wachten op mijn komst, wilde eten, had honger. Ik beloofde chinees te halen.Daarna belde ik mijn moeder.
'Waar zat je wel niet?' bij ome Harm antwoorde ik.
"Wat moest je daar dan?" Kijken of ik te weten kon komen wie mijn opa was.
"en?"nee, niets. Wel leuke verhalen over vroeger, het adres van het huisje waar je geboren bent, de boerderij en het huisje waar de familie heeft gewoond in een keet, na de brand.
"Weet hij niets?'Ik weet het niet. misschien mag hij niets zeggen? daar lijkt het op. Ik weet niet waarom ik dat denk, maar zo voelt het. ofzo.
"waar ga je heen nu?"ik ga naar huis, Tom wacht op me, hij wil eten.
"Eet ze" ja dank je. Ik bel je zodra ik meer weet.
Mijn auto zette koers richting Grollo in plaats van Gieterveen. Op zoek naar de plek waar de keet stond waarin mijn moeder is geboren..... Om half 8 belde Tom: Ik heb de bestelling doorgegeven bij de chinees, haal jij het op als je naar huis komt? Oeps, dat was ik nou net helemaal vergeten! Ik reed de auto uit de modder, vertelde Tom dat ik er aan kwam en reed via de chinees naar huis.
-----------------------------------------------------------------------------------
3e van links. Thea Odding
(ofterwijl Jantiena Mensing junior)
Nederlands Hervormd Jeugd & Meisjeskoor Assen
-------------------------------------------------------------------------------------------
Het fijnste van alles is het feit dat er internet bestaat.
10 jaar geleden speelde dit in mijn beleving veel minder een rol.
Nu kon ik zoeken op Jantiena Mensing en dat deed ik dan ook.
Google was tijdelijk mijn startpagina.
Ik tikte in:”Jantiena Mensing, Jantien Mensing, Jantina Mensing, Tini Mensing en ga zo maar door….Maar ik werd niets wijzer. Behalve dan dat er iemand was die een stamboom had opgesteld en daarin haar naam fout spelde. Ach, dat was zo’n ramp nog niet.
Ik belde uren en uren met mijn moeder, ik reed zo’n beetje heel Grolloo af op zoek naar antwoorden en belde me helemaal blauw met allerlei mensen die ik helemaal niet kende.
Maar wat moest ik dan?
Ik moest oud bewoners zien te benaderen. Mensen die al jaren in Grolloo woonden en hier van alles over wisten. Wellicht konden zij me meer vertellen en zo niet dan hadden ze misschien foto’s en hun eigen herinneringen aan mijn oma zelf. Ook leuk om te weten vond ik.
Ik belde met een hotelletje in Grolloo en legde uit dat ik oud bewoners zocht die zich nog het een en ander konden heugen over de familie Mensing. En zo werd ik doorverwezen naar de schoonvader van de eigenaar. Ene meneer Reinders uit Grolloo.
Ik bedankte deze man voor zijn hulpvaardigheid en belde het nummer van zijn schoonvader.
Er nam een man op. Vriendelijk stond hij me te woord en hij wilde me zeker wel meer uitleg geven waar mijn familie precies had gewoond, wie mijn oma was en de rest van de familie. Hij had zelfs nog foto’s. Ook van mijn overgroot opa die met paard en wagen de melk rond bracht. Hij stelde zelfs voor om het dorp rond te vragen bij de oudere generatie, of die misschien meer wisten over de vader van mijn moeder.
Ik bedankte hem voor al zijn inzet en kon het erg waarderen wat hij allemaal voor me wilde doen! Ik beloofde hem met een aantal weken weer te bellen en een afspraak te maken.
Ondertussen ging ik gewoon door met mijn zoektocht.
Van mijn moeder wist ik inmiddels dat mijn oma als dienstmeisje werkte bij huize de moere in Grolloo. Dat was het huis waar Ank van de moer, een bekend toneelspeelster uit de tweede wereld oorlog met haar ouders en broer een tijd lang woonden. Omdat ik ook interesse heb in wie ze was, besloot ik ook daar maar eens op onderzoek uit te gaan.
Het was even zoeken. Huize de Moere ligt net even buiten Grolloo, midden in de bossen. Naast een zandgraverij (vroeger) wat inmiddels een natuurgebied was geworden.
Hieronder een foto van het huis. het staat nu te koop. wie er een belachelijk bedrag voor neer wil leggen mag er 115000 euro voor neertellen. Het huis staat inmiddels 2 jaar te koop. ze zijn iets in de prijs gezakt. hier een link voor degenen die geinteresseerd zijn:
http://clipdecks.worldclip.tv/index.php?clip_id=10776
Huize de moere
Grolloo
Hier werkte mijn oma als dienstbode
Lambertus van der moer, gezagvoerder ter koopvaardij kocht op 20 juli 1918 ruim zevenenveertig hectare heideveld voor 5600 gulden. Vervolgens liet hij zich niet meer zien en voer op het zeilschip "de nachtegaal"naar Indië. 10 jaar later, na zijn gedwongen vroege pensionering liet hij op het woeste heideveld een voor Drentse begrippen luxe villa bouwen.
Op 11 maart 1929 stuurde hij de gemeente Rolde een brief dat zijn gezin vanaf 12 december 1928 hun intrek hadden genomen in de villa. Het gezin was werelds en kwam uit Naarden, maar de komende 23 jaren zouden ze doorbrengen op deze plek waar men tot in de jaren zeventig enkel via een zandweg en later een keienweg kon komen. Ank van de Moer verbleef echter maar kort in huize de moere. Zij vertrok weer naar het westen van ons land om te beginnen met een toneelopleiding. Zoon Bram bleef echter wel en is onder de dorpsbewoners dan ook wel bekend. Bram bracht enkele jaren door op de lagere school. Later werd Abraham van der Moer een vooraanstaand Marineofficier en schreef hij diverse boeken. Toen Bram, na de oorlog uit Indië terug kwam werd hij met groot vertoon Grolloo binnengehaald.
Het gezin was gastvrijen loyaal. liet huizen bouwen in het dorp voor de knechten en hun gezin en toen men in 1935 vijfentwintig jaar getrouwd was en later in 1950 veertig, kwam er een groot feest en waren alle dorpelingen uitgenodigd.
In de loop der jaren werd de nationale financiele situatie er niet beter op met als gevolg een sterke krimping van het landgoed door verkoop. Na 28 jaar werd het huis met de overgebleven 14 hectare grond voortaan verhuurd. in 1955 duikt de naam van der moer nog eenmaal op bij de definitieve verkoop van het huis. Meneer van der Moer en zijn vrouw Maria Ferweda overleden beiden kort na de verkoop in 1955.......
Mijn oma werkte daar als dienstmeisje in 1946. Voor mij een reden om het landgoed wat er nu nog van over is en het huis wel te willen. alleen is de prijs naar mijn mening niet in verhouding met de staat van onderhoud en de werkelijke waarde van het huis. Tuurlijk de omgeving is er prachtig! het is één van de plaatsen in Nederland waar leilijnen elkaar kruisen en buiten dat een heele fijne plek. De mensen die dit belachelijke hoge bedrag vragen..daar krijg ik geen hoogte van. ik weet niet precies wat ik aan ze heb. Uiteraard heb ik ze benaderd met de vraag of ik met mijn moeder een bezoek aan het huis mocht brengen. er werd van alles beloofd afgelopen mei, maar we zitten nu in augustus en we zijn er nog niet geweest. niet binnen tenmiste.
Best gek. ik had/heb serieus het gevoel dat ik iets met dat huis moet. dus ben ook nog een potentiele koper voor het huis. maar ik vermoed dat dat word onderschat. Mijn oma was slechts een dienstmeid immers.......
En ik geef ook toe. ik heb het geld niet. maar ik ben creatief genoeg om een heel eind te komen.
Maar daarop kom ik later nog terug. Dit soort gedrag maakt mij eigenlijk alleen maar sterker om hetgeen ik voor ogen heb voor elkaar te krijgen, maar in dit geval gun ik deze mensen het geld niet. Ik weet niet precies waarom niet. Misschien omdat ik vind dat ze arrogant over komen? dat ze mij het gevoel geeft macht te hebben en wel doet alsof ze meeleeft maar dat eigenlijk helemaal niet doet? ik weet niet wat t is, maar ik geloof er wel in dat wat je geeft, je ook kunt terug verwachten.....
Of misschien willen ze wel helemaal niet verkopen.
Ik denk dat ik wel weet wat het is: Wanneer men zoveel geld vraagt voor zo'n uitgeleefd huis zonder waterleidingen, zonder dubbele beglazing en met zo'n enorme achterstand in het onderhoud, heeft men het toch aardig in de bol. En dat irriteerd mij. eigendunk. een te hoge eigendunk. alsof een uit de strond getrokken kleindochter van een dienstmeid zonder een cent om de kont te krabben het in haar, onder blonde haren bedekte domme, hoofdje zal halen zich op gelijke voet te stellen met landheren en vrouwen. pfff wat denkt dat mokkeltje wel niet?Dat stinkend stront zich tot goud kan vormen? ...............................
mensen, t is maar net wat je inslikt.
Of nee, da's wel erg plat gezegd en niet respectvol voor mijn oma:
ik bedoel: 't is maar net wat je tot je neemt. En mijn oma wist wat ze tot zich nam op die dag in november 1946. Wat ze uitscheet was meer dan strond.
Wat ze uitscheet was meer dan blinkend goud alleen.
Wat ze uitscheet vormde zich tot een vrouw van vlees en bloed.
Wat ze uitscheet was iets wat waardevoller is dan al stont het goud en weelde bij elkaar.
Wat ze uitscheet...... Dat was mijn moeder.
Zal ze gestonken hebben?
------------------------------------------------------------------------------------------------
Thea - Afgeleid van het Griekse theodorus; godengeschenk.
Was mijn oma van deze betekenis op de hoogte?
of is het "toeval"dat mijn moeder deze roepnaam toegekend kreeg?
Jantina-afgeleid uit het herbreeuws; god is genadig.....
Zullen mijn overgrootouders voorzien hebben dat mijn oma een dame werd met een eigen willetje en haar hebben willen beschermen?
was ie maar genadig geweest. die zogenaamde god waar iedereen het altijd maar over heeft.
"Hij"is groot. wie heeft er gezegd dat god een hij is? Bewijzen dat hij uberhout bestaat zijn er nog steeds niet. tot die tijd geloof ik in mijn eigen kracht en daar moet ik t mee doen in deze zoektocht naar.....
tjah, wat begon als een zoektocht naar mijn opa, eindigd met een zoektocht naar veel meer antwoorden. een zoektocht naar mezelf, het bestaan. een zoektocht naar waarheid, wijsheid en rust, vrede, balance of hoe je het ook wilt noemen.
Het zit me niet lekker met die eigenaren van het huis in grolloo. toen Annemarie Oster, de dochter van Ank van der Moer en Guus Oster en zelf ook druk in de tv wereld een kijkje wilde nemen op de moere, toen had men wel alle tijd. of beter gezegd: nam men wel de moeite.... het is zo huichelachtig. bah.
weet je?
T STINKT!
-----------------------------------------------------------------------------------------------
11 april 2009
Mam, ik denk niet dat hij iets van zich laat horen. Het zal teveel schandaal zijn. Inwendig vreet ik mezelf op. Bij leven hield hij zich ook stil en ook nu is muis en muisstil. Ik kijk voor me naar het theater gordijn. Er klinkt muziek. Ik vraag om een teken en ALS hij er dan is, dan vind ik dat hij wel heel wat goed te maken heeft. Wat mij betreft wordt zijn foto er niet uitgepikt. Deze theater show van Peter van der Hurk komt namelijk op TV. Peter van der vorst ziet sterren heet het.... Wat een timming.
You are always on my mind klinkt het. Een mannenstem zingt het nummer. In gedachte vraag ik of dat alles is wat je te zeggen hebt opa. Ik wil een duidelijker teken. De muziek klinkt luider. O.K. da' s dan wel duidelijk. Goed opa, ik vind t niets als jij eruit gepakt word. Je zoon beloofde mij 2 jaar terug te bellen, dit heeft hij nooit gedaan en ik wil ook niet gaan rommelen. Maar als bevestiging dat je toch bij je dochter en kleindochter bent en ons respecteert, kun je er dan voor zorgen dat Peter de bril van mijn vader eruit pikt zodat mijn moeder een hart onder de riem krijgt mbt zijn ziekte? o! eneeehh oop? 1 roosje...dat zal wel volledig de plank misslaan vind je niet? Deze niet erkende dochter verdiend zeker een hele bos!
Ik benoem het hardop naar mijn moeder. De 2 boedha dames achter ons zweven de zaal zowat uit, maar het zijn schatten en we houden kort een praatje over de vader van mijn moeder en dat het beter is als die foto er niet wordt uitgepikt met die tv erbij. ook hier zeg ik gekscherend dat 1 roosje zoals Peter van der Hurk die weggeeft niets goed maakt en dat een leven zonder vader wel een hele bos waard is.
Het licht gaat uit. Het doek opent zich en vol humor staat daar Peter van der Hurk. Hij is goed, maar heeft me nog niet volledig overtuigd. Dan loopt hij naar de tafel en pakt een groene koker.... Hij haalt de bril eruit en zegt gekscherend: De eigenaar van deze bril, daarover kan ik melden dat hij nu niets ziet..... Want ik heb zijn bril. Jah, lollig, maar mijn moeder krijgt de zenuwen en begint te huilen. Peter voelt de emotie en pikt feilloos op wat voor moeilijke keus mijn moeder moet maken. en DAT terwijl ze niet in staat is te antwoorden. Hij dreunt het allemaal op. IK ben overtuigd! Dit is heel erg echt. Nou oop, tijd voor je hart onder de riem zeg ik in gedachten. Dan loopt Peter het podium weer op en meld dat hij mijn moeder wat wil geven.... Hij roept zijn producer erbij en laat weten dat er achter de schermen en enorme bos met rozen staan waar een rood randje aan zit. Deze waren niet geschikt om per stuk aan personen te geven aldus peter en deze moesten eigenlijk terug naar de bloemist. Peter vraagt of het ok is dat mijn moeder ze krijgt. Al moet ik ze ook uit eigen zak betalen zegt hij er nog bij.....
Dan groet hij mijn moeder en loopt naar achter de schermen. Later vernemen wij van zijn zwager dat hij het te kwaad had en de tranen over zijn wangen liepen. Als hij terug komt staat er aan het eind van de rij een grote zinken emmer met veel...heel veel rozen! Hij vraagt mijn moeder of alles goed met haar gaat en dat ze niet emotioneel moet worden, want dan wordt hij het ook. Hij ziet er afgemat uit en al is het nog geen tijd, hij gaat afsluiten. Hij is op....
Kom maar, ik til het wel. ik doe een poging de enorme bos op te tillen. als dit geen dik 15 kilo weegt..... het is haast niet te doen. De bos vult de auto en ruikt heerlijk. De boodschap is me duidelijk. er is meer tussen hemel en aarde dan de meeste mensen beseffen. En oop? Dank je! Ik kan dit erg waarderen.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Zondag 19 april
Eigenlijk heb ik me tot ons bezoek aan Peter van der Hurk niet echt meer met de vader van mijn moeder bezig gehouden. We weten wie het is, dat bracht rust. Mijn vader werd in september van 2007 ziek en dat heeft de nodige energie gevraagd en dat is nog steeds zo.
De foto was voor de hand liggend dat ik die mee zou nemen. immers mijn moeder nam al iets van mijn vader mee. Ook na dit bezoek was ik dankbaar voor het gebaar, maar het leven gaat door en ik stond er niet echt meer bij stil.
Mam, mag ik ook nog een ijsje? Ja Room, hier heb je 2 euro loop maar naar de kraam. Ik zit in de cabrio, het is prachtig weer en ik heb het dak open. we staan in eext bij eexterhalte. Er staat een lange rij en romy is nog wel even bezig. Ik pak de iphone en wil op internet, maar ik heb geen bereik. Dan komt er een man aanlopen die me erg aan mijn vader doet denken. bij hem zijn 2 vrouwen. ik vraag aan 1 van de vrouwen wat er anders is aan deze man en leg uit dat ik mijn vader in hem herken. Deze man heeft een vorm van dementie, net als mijn vader. louwie body of iets wat erop lijkt. Ik groet ze als ze wegrijden en bel mijn moeder en vertel haar over deze man. ik leg uit dat ik niet op internet kan omdat ik geen verbinding heb bij eexterhalte. Ze heeft net mijn vader opgehaald en komt naar ons huis straks met een uurtje. Ik vertel dat ik zo het bos nog even doorrij richting grolloo. Als ik ophang hoor ik het belletje van de email. Ik kijk naar de verbinding: Geen....
Hoe is het nou mogelijk dat ik mail ontvang terwijl er geen verbinding mogelijk is? Ik open de mail en zie teun en corry staan... Ik frons: bekend, maar waarvan ook alweer?
Ik open het bericht en krijg een foto te zien van veel mannen in zwembroek en 1 verkleed als neptunes. In het midden zit een of andere hoge pief in marine kleding.... Mijn opa. De mail is afkomstig van die aardige man die me al meer foto's toezond! Ik had in geen tijden van hem meer gehoord! (denk ook wel anderhalf tot 2 jaar) Toeval? of gewoon nog een teken om te laten weten dat hij ons bijstaat? Op de radio hoor ik de klanken van granth and forseight.... You are allways on my mind.......
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
In ere geëerd.
